Na zdjęciach wykonanych przez łazik Opportunity widnieją zatopione w skale „kulki”, które okazały się sporą zagadką dla naukowców. Choć wcześniej spotkano się już z czymś podobnym, nowe znalezisko jest pod wieloma względami unikatowe…
Na opublikowanych przez NASA zdjęciach z łazika Opportunity dopatrzono się enigmatycznej formacji geologicznej, którą w mediach nazwano „marsjańskimi bańkami” (zobacz zdjęcie). Zdjęcia wykonano na obszarze skalnego występu o nazwie Kirkwood położonego na obrzeżach krateru Endeavour na równinie Meridiani Planum, gdzie w 2004 r. wylądował rzeczony łazik.
„Kuleczki”, których średnica szacowana jest na mniej więcej 3 mm, przypominają znalezione wcześniej „marsjańskie jagody” (ang. Martian blueberries) – podobne formacje ukształtowane z hematytu. Naukowy kierownik misji, Steve Squyres twierdzi, że nowe znalezisko ma jednak nieco odmienny charakter:
– Na obszarze Kirkwood dość często występują owe niewielkie kuliste obiekty. Oczywiście od razu myśleliśmy, że mamy do czynienia z „jagodami”, jednak to coś innego. Nie spotkaliśmy się nigdy z tak dużą akumulacją sferuli na Marsie – mówił.
Późniejsze odkrycia tylko pogłębiły zagadkę. Jak przyznała NASA, wiele baniek wydawało się „pękniętych” lub zniszczonych w wyniku działania pogody. Ich wnętrze ujawniało ciekawą koncentryczną strukturę.
– Wydają się kruche na zewnątrz i „miększe” w środku – mówił Squyres. – Występują w różnej koncentracji, mają różną strukturę i skład. Mamy zatem do czynienia z poważną zagadką geologiczną. Na razie istnieje wiele hipotez roboczych, z których nie wyłoniliśmy żadnej wiodącej. Rozwiązanie sprawy zajmie nam jakiś czas.
Na stronie NASA czytamy: „Marsjańskie ‘jagody’ znajdowane przez Opportunity są typem konkrecji uformowanych przez działanie zmineralizowanej wody wewnątrz skał, co stanowi dowód na ‘mokrą’ przeszłość Marsa. Formy te powstają, kiedy minerały wytrącają się w wody i stają twardymi masami wewnątrz skał osadowych. Wiele z kul znajdowanych w Kirkwood jest uszkodzonych lub zniszczonych w wyniku działania wiatru.”
Odkrycie nowych formacji stanowi również wątek w dyskusji o życiu na Marsie. W wydaniu magazynu „Geology” z sierpnia 2012 r. znajduje się artykuł analizujący badania na temat wpływu mikroorganizmów na rozwój żelaznych sferuli na Ziemi. Kwestią otwartą pozostaje rola, jaką mikroby mogły odegrać w procesie ich tworzenia na Czerwonej Planecie.
Na podstawie: 1) Mystery Spheres on Mars, science.nasa.gov, 14/09/12, 2) A. Boyle, Spheres spark new Martian mystery, Cosmic Log, 14/09/12.
Zdjęcie w nagłówku: Zagadkowe formacje sfotografowane przez Opportunity, fot. NASA.